Wat is ADHD?

 ADHD is de afkorting van de Engelse term voor aandachtstekort-stoornis met hyperactiviteit (Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder). Kinderen met adhd zijn rusteloos, impulsief en kunnen zich moeilijk concentreren.
Adhd komt het meest voor bij kinderen tussen 4 en 16 jaar. Lange tijd werd adhd gezien als een psychische stoornis van kinderen. Maar ook volwassenen hebben ADHD, die hebben vooral last van concentratieproblemen en innerlijke onrust. ADHD komt vaak samen voor met opstandig of agressief gedrag, waardoor het soms lastig is de stoornis vast te stellen. Bij jongens is dat vaker het geval dan bij meisjes.

  Bron: Trimbos Instituut.


Hieronder vindt u een aantal krantenberichten uit de Telegraaf over ADHD, aangezien ik het duidelijke informatie vond, heb ik besloten om de stukken in zijn geheel op de site te zetten.
Met de CEASE therapie is er nu ook een behandeling voor ADHD mogelijk. 

Druk, druk, druk!

Dat is een goed besluit, vindt emeritus hoogleraar orthopedagogiek Juliaan van Acker. Echte aandacht voor probleemkinderen, daar gaat het volgens hem om in plaats van een pil. Van Acker, met een eigen praktijk voor ouders met opvoedproblemen in Antwerpen, vindt dat Ritalin verboden moet worden. En als dat onmogelijk blijkt, voer het spul dan maar aan ouders en leerkrachten. “Klopt”, knikt hij droogjes, “dan zul je namelijk zien dat ook het kind vanzelf weer rustiger wordt.” Het is een variant op een uitspraak van de bekende Amerikaanse psycholoog en ADHD-deskundige Edward Hallowell, dat de wereld ADHD is geworden en dat de kinderen daarvoor moeten boeten.

Het is een leuke, provocerende stelling waarover veel tegenstanders uitgebreid zullen struikelen, maar zeker is wel dat de professor hier een zenuw blootlegt: “Tijd nemen voor drukke, onhandelbare kinderen, is toch het minste dat wij ze verschuldigd zijn? Ik gruwel van de ontstane gewoonte om ongewenst gedrag van kinderen hup even snel in een ziektebeeld te vangen. Ieder kind heeft wel een periode dat hij druk is. Dan moet je als hulpverlener zoeken naar oorzaken van dat gedrag: is er sprake van een achterstandspositie, geweld binnen het gezin, een moeilijk temperament, zijn er gescheiden ouders of komt het door een combinatie van dit alles? Uiteindelijk werkt intensieve gedragstherapie waarin je stap voor stap de problemen aanpakt het best.”

Wat er nu gebeurt, vindt de hoogleraar in ruste pure waanzin. “Het brein is het meest complexe orgaan in de hele kosmos en bij een kind nog volop in ontwikkeling. Om dat te manipuleren met een pil waarvan je het langetermijneffect niet kent, vind ik ronduit misdadig. Je hebt in de Verenigde Staten schoolklassen waar veertig procent van de kinderen gedrogeerd is. Nog even en we gaan naar een totalitaire staat waarin voor elke vorm van ongewenst gedrag een pil dient te worden geslikt.”

 Wie naar Van Acker luistert in een restaurant in hartje Antwerpen ziet de jaren zeventig in al hun sociale betrokkenheid herrijzen. De Belg, die jaren aan de Nijmeegse universiteit verbonden was, pleit voor jeugdhulpverleners in scholen, intensieve therapie en leraren die bij probleemkinderen thuis gaan kijken hoe de situatie is. Dat klinkt even prachtig als utopisch, want als er een sector kreunt onder tijd- en personeelsschaarste is dat het onderwijs wel. Met de medische sector wellicht op een tweede plaats.

Tijd is geld en er is nog geen frappante overeenkomst: beide zijn er niet. Professor J.K. Buitelaar, hoogleraar jeugdpsychiatrie te Nijmegen en vermaard ADHD-deskundige, kan pas na veel aanringen tijd vrijmaken voor een kort gesprek waarin ook hij zich zorgen zegt te maken over het toenemende aantal diagnoses door huisartsen, de lange wachtlijsten en het waarschijnlijk te hoge aantal jongen Ritalin-slikkers. Over gevaarlijke bijwerkingen zegt hij dat Europese artsen daarop studeren en erover vergaderen. Iedereen die een kind heeft dat door een huisarts ADHD gediagnosticeerd is, raadt hij aan om een second opinion te halen en natuurlijk zou het veel beter zijn als de overheid geld gaf voor goede en intensieve begeleiding en alternatieve behandelingen, dat zou zeker onnodig medicijngebruik schelen, maar ja, dat geld, die aandacht en de tijd, ze zijn er niet. En dan – tot ziens – moet hij weer snel verder.

Wie wellicht een begin van een oplossing heeft, is Agra Paternotte, boegbeeld van oudervereniging Balans. “In deze crisistijd verliezen veel mensen hun baan”,  zegt ze, “het zou goed zijn als een aantal van hen wordt omgeschoold en ingezet als klassenassistent om leraren te ontlasten en kinderen meer aandacht te geven. Ik hoor regelmatig dat scholen tegen ouders zeggen: of je geeft je kind medicatie of je moet vertrekken. Dat kan natuurlijk niet, scholen mogen nooit op de stoel van de dokter gaan zitten. Ze zadelen ouders op met een enorm dilemma.”

Maar mochten die ouders op de site van Balans zoeken naar een andere oplossing, dan komen ze bedrogen uit. Balans propageert medicijnen als enige echt werkende therapie. Alternatieven als neurofeedback en het Pelsserdieet worden zijdelings genoemd als zijnde wetenschappelijk niet bewezen. Meest opmerkelijk is dat elke informatie over mogelijke bijwerkingen van de medicijnen totaal ontbreekt. En dat bevreemd Ivan Wolffers, expert op het gebied van medicamenten, zeer: “Gedrag bij kinderen veranderen met medicijnen, dat zou toch bij iedereen een rood lichtje moeten doen branden. Zelf zou ik zo’n site juist centreren rond hoe je in de opvoeding met zulke kinderen moet omgaan, wat het aan begeleiding betekent, wie je kan helpen en wat je moet doen om niet de doodlopende straat van een hele jeugd pillen slikken zonder al te veel begeleiding terecht te komen.”

Of kan het soms zijn dat de farmaceutische industrie invloed heeft gehad op de inhoud? Zou zomaar kunnen. Trouw-journalist Joop Bouma ontdekte een aantal jaar terug dat Balans 140.000 euro kreeg van farmareus Ely Lilly voor het bouwen van de site. “Dit tekent de enorme invloed van die industrie”, zegt Bouma, die ook het boek ‘Slikken – hoe ziek is de farmaceutische industrie?’ schreef. “Balans is stereotiep voor een patiëntenorganisatie die stevig wordt gesponsord door de farmaceuten. Wat je ziet is dat ze zijgen als ze moeten spreken en spreken als ze moeten zwijgen. Balans heeft zelfs een totaal door de industrie betaalde campagne gevoerd om de overheid te overreden het middel Concerta te vergoeden.” 

Afkeurend Paternotte schrikt bij het horen van de kritiek. “Deze sponsoren hebben absoluut geen invloed gehad op ons beleid. Wij zijn gestopt toen er afkeurende reacties op kwamen. Maar dat er helemaal niet over bijwerkingen staat op onze site verbaast me, want daar schrijven we wel over in onze andere publicaties. Dat ga ik zeker corrigeren, want dat is niet goed, maar helaas komen wij ook om in het werk dat we trouwens voor een groot deel met vrijwilligers moeten doen.” 

Te druk, te weinig tijd. Paternotte zag ooit een programma in Amerika waarin een coach een ADHD-kind drie maanden heel intensief begeleidde. “Het effect was geweldig”, zegt ze. “Er waren geen medicijnen meer nodig. Dat kind kon zonder problemen verder met zijn leven. Dat we  als samenleving die tijd en aandacht niet meer overhebben voor onze eigen kinderen, is natuurlijk heel tragisch.”

*De namen van deze mensen zijn veranderd uit privacyoverwegingen.

Dieet

ADHD succesvol behandelen zonder medicijnen is mogelijk. Zegt drs. L. Pelsser van het ADHD Research Centrum. Ze boekte met het Pelsserdieet bijzonder goede resultaten: bij een kleine zeventig procent van de deelnemende kinderen verdween ADHD na het dieet. Voor een vervolgstudie zoekt zij kinderen tussen de vier en acht jaar die ADHD gediagnosticeerd zijn. Deelname is gratis. Voor meer informatie:

www.incastudie.nl of www.pelsser.nl 

‘ADHD stoornis in hersenen’

            AMSTERDAM – Adhd is een groot probleem. Niet alleen vanwege het aantal slachtoffers van deze gedragsstoornis, zowel kinderen als ouders, maar ook omdat nog steeds geen afdoende behandeling is gevonden. Voor een beter begrip van het gedrag van een kind met adhd zijn drie kenmerken van belang. De kinderen hebben een aandachtsstoornis (een gebrekkige impulscontrole), ze zijn overbeweeglijk en heel moeilijk te hanteren, zo niet onhandelbaar.

            Recent onderzoek heeft uitgewezen dat kinderen met adhd minder goed in staat zijn emoties af te lezen van gezichten en ook moeite hebben met herkennen van emoties in stemmen. Deze handicap wordt algemeen beschouwd als een aanduiding voor het niet goed functioneren van de amygdala, een kern in onze hersenen.

            Dit betekent onder meer dat deze kinderen weinig vrees kennen, niet goed in staat zijn vermijdingsgedrag te leren, dat zij geen inlevingsvermogen hebben en niet goed in staat zijn gevoelens van spijt of schaamte te ervaren.

            Als het gaat om het bijsturen van het gedrag van kinderen met adhd is vooral van belang dat zij door deze amygdala-stoornis nauwelijks strafgevoelig zijn. Helaas is er weinig reden om aan te nemen dat het sturen van deze kinderen via belonen van goed gedrag wel veel resultaat zou opleveren. Dit omdat in het hersencircuit dat betrokken is bij het leren van gedrag via belonen, de amygdala een belangrijk tussenstation vormt. Die moet intact zijn, wil er van een beloningseffect sprake kunnen zijn. Het iet goed functioneren van de amygdala en het beloningscentrum is mede van invloed op de productie en werkzaamheid van het hormoon oxytocine dat een belangrijke rol speelt bij het kunnen aangaan van een gevoelsband met bijv. vader of moeder. Ook om die reden zal een dergelijke band vaak ontbreken.

            De basis voor hun gebrekkige impulscontrole moet gezocht worden in de voorhersenen ter hoogte van de oogkassen. Dit gebied is van essentieel belang voor het aanpassen van gedrag als de omstandigheden hierom vragen.

            Het voorgaande maakt duidelijk dat adhd primair als een neurobiologische aandoening moet worden gezien. Daar moeten dan ook de oplossingen worden gezocht. Het niet goed functioneren van bepaalde hersenkernen laat zich niet ‘wegwerken’ via sociale ingrepen.

            Dat wil natuurlijk niet zeggen dat ouderbegeleiding niet van belang zou zijn. Dat is zijn zelfs in hoge mate. Het moet ouders duidelijk worden gemaakt dat adhd niet ontstaat doordat zij in hun opvoeding tekort zijn geschoten. Ouders hoeven zich geen verwijten te maken wanneer hun kind, ondanks al hun inspanningen, niet in staat is aan de verwachtingen van de omgeving te voldoen. Het kind kan er weinig aan doen dat het zich zo gedraagt. En moeder moet zich niet afgewezen voelen, bijvoorbeeld als haar kind al binnen een mintuut niet meer op haar schoot wil zitten. Goede voorlichting aan ouders is van groot belang, ook over de manier waarop ze hun kind het beste kunnen benaderen, bijvoorbeeld via het aanbrengen van structuur.

            Een adhd-kind moet goed worden opgevangen en begeleid, zowel thuis als op school. Daarmee kan voorkomen worden dat het bijv. faalangst ontwikkelt, een slecht gevoel van eigenwaarde krijgt, gaat spijbelen of soortgenootjes gaat opzoeken die ook als ‘probleemgevallen’ bekend staan.

            Bij dit alles moet vooral bedacht worden dat het hebben van adhd, zoals prof. Doreleijers reeds aangaf, een risicofactor is die van grote invloed kan zijn op de verderen ontwikkeling van het kind. Men kan hierbij denken aan drugsgebruik. Daarnaast heeft onderzoek uitgewezen dat de aanwezigheid van adhd de kans op het begaan van criminaliteit vergroot.

                        Dr. Wouter Buikhuisen
        Em. Hoogleraar criminologie en penologie
                                 R.U. Leiden

 
Gek van ADHD

 STEL: DUIZENDEN NEDERLANDSE KINDEREN krijgen hersenbeïnvloedende medicijnen om ze rustig te houden. De pillen worden voorgeschreven door medici die daarvoor niet zijn opgeleid en hun informatie krijgen van de fabrikant van het spul. Dat zou wat zijn, niet? Zeker bij mogelijke bijwerkingen als: verminderde groei, slechter slapen, sufheid, hoge bloeddruk, ernstige hartproblemen, angstaanvallen, in een uitzonderlijk geval zelfs de dood. Vinden we toch niet goed? Zeker niet als de deskundigen het erover eens zijn dat deze kinderen niet eens de aandoening hebben waarvoor ze slikken. Dat zou pas een schandaal zijn! Tenzij de ziekte ADHD heet en pillen de oplossing. Dan is het doodnormaal in Nederland…

Help, mijn kind is DRUK, DRUK, DRUK!

 Door MILCO AARTS                     AMSTERDAM, zaterdag

             Om heftige emoties bij sommige lezers direct te voorkomen: dit is geen verhaal waarin wordt beweerd dat Ritalin altijd slecht is, dat ADHD eigenlijk niet bestaat en dat het aan de ouders ligt als hun kinderen een probleem hebben. Nee, steeds meer kinderen zijn onhandelbaar, onbereikbaar, agressief, apathisch of gek wordend druk in hun hoofd en trekken zo een zware wissel op hun omgeving. Brengt een pil als Ritalin hier eindelijk een oplossing? Wie zou niet blij zijn?

             Niemand staat hier in het beklaagdenbankje, maar dat neemt niet weg dat na twee maanden onderzoek van deze krant er wel degelijk iets aan de hands is. Het regent ADHD-kinderen in Nederland. In 2007 slikten 140.000 jongeren Ritalin, Concerta of Strattera en dat is dertig procent meer dan in 2005. De groei is spectaculair en lijkt de sprint nog maar net te hebben aangetrokken. Uit een recent onderzoek onder huisartsen blijkt dat er jaarlijks 25 procent meer meisjes en bijna vijftien procent jongens aan de medicijnen geholpen wordt.

             Dat volgens cijfers van de Stichting Farmaceutische Kengetallen vijftigduizend kinderen onder de tien jaar aan de medicijnen zitten, mag opmerkelijk worden genoemd. Maar evenzo bijzonder is het feit dat huisartsen ADHD vaststellen en er een in opspraak geraakt medicijn als Ritalin voor geven. In 2000 constateerde de Gezondheidsraad nog dat huisartsen de benodigde kennis misten en deze diagnostiek moesten overlaten aan gespecialiseerde kinderartsen en jeugdpsychiaters. Alleen het vaststellen van ADHD is namelijk al een heidense klus. Het is een ziekte die je alleen vindt door eerst tal van andere mogelijke oorzaken voor het probleemgedrag uit te sluiten. Daarna is het nog een hele kunst om met de kleinste dosis medicatie het grootste positieve effect te bereiken tegen de minste bijwerkingen.

             Toch komen er steeds meer signalen dat huisartsen de ziekte en het recept binnen een paar minuten op papier zetten. Baat het niet, dan schaadt het niet, is de gedachte. Maar er zijn meer redenen waarom het recept te snel op tafel komt. Scholen oefenen meer druk op kinderen uit om te gaan slikken, ouders zijn vaak ten einde raad en een huisdokter die wil doorverwijzen loopt tegen wachtlijsten aan tot negen maanden. En de belangrijkste reden: de pil werkt echt. Zeker in de begintijd maakt hij de meeste kinderen rustiger, geconcentreerder en soepeler in de omgang. Veel artsen in Nederland zijn ervan overtuigd dat Ritalin voor een hyperactief kind hetzelfde is als een gehoorapparaat voor een dove.

 Achilleshiel

          En daarmee komen we bij de achilleshiel, Ritalin of soortgelijke medicijnen als Concerta en Strattera mogen in Nederland een redelijk onbesmette reputatie genieten, in de Verenigde Staten waar het middel al veel langer massaal wordt geslikt door kinderen, is de discussie over ongewenste bijwerkingen een stuk heftiger. Tik bij Google de zin ‘the drugging of our children’ (het drogeren van onze kinderen) in en je krijgt een documentaire waarin medici fel uithalen naar het medicijn dat ze verantwoordelijk houden voor psychoses en zelfs sterfgevallen. Andere documentaires als Generation RX bevestigen dit beeld en wijzen op de enorme macht en invloed die de farmaceutische industrie inzet om zijn pillen verkocht te krijgen.

          En dat is weinig verheugend nieuws als je kind net de praktijkkamer verlaat met een ADHD-sticker op zijn voorhoofd. Sandra van Veen* uit Goes was aanvankelijk positief over de diagnose van haar zoontje Paul (8). “Eindelijk een oplossing. Zeker toen de arts zei dat het zoiets was als insuline bij suikerziekte. Thuis heb ik voor de zekerheid even op internet gekeken. Man, ik ben me rot geschrokken.”

         Paul is druk, impulsief, kan niet op zijn beurt wachten als de meester iets vraagt en heeft een flinke leerachterstand. Sandra ging met haar inmiddels ex-man op gesprek bij de onderwijzer. “Die drong eropaan dat we hem Ritalin zouden geven”, zegt ze. “Doe je het niet, dan onthoud je hem zijn geluk. Dat ei hij met zoveel overtuiging dat mijn ex-man nog steeds voor dat medicijn is, maar joh, dit is een heerlijk, gezond, sociaal mannetje, hij is niet ziek, heeft alleen een leerachterstand. Waarom dan hersenmedicatie?”

         Ze wrijft over een blauwe map voor haar op de tafel, vol zelf gevonden informatie en haalt studies aan waaruit grote risico’s blijken en onderzoeken die melden dat de pillen het beste geval symptomen onderdrukken. “Ik wou dat ik tien jaar vooruit kon kijken om te zien hoe Paul dan is al hij Ritalin gebruikt. Nu ben ik gewoon te bang dat de medicatie hem zal beschadigen. Er is nog veel te weinig bekend over lange termijneffecten en dan roept zo’n schoolmeester doodkalm: ‘Slikken!’ En wat als ik weiger, kan ik voor hem dan nog andere hulp krijgen dan Ritalin? Zegt hij: ‘Dan geef je hem toch geen Ritalin, wordt het zo’n kind dat vroeger de melk rondbracht of het vuilnis ophaalde’. Dan denk ik: nou en, stel dat hij vuilnisman wordt? We hoeven toch niet allemaal wetenschappers te zijn? Als hij maar gelukkig is, leeft met normen en waarden, misschien ook een gezinnetje. Daar zou ik zo voor tekenen, ik zou nu al zelf gaan sparen om hem later te helpen met de hypotheek… Weet je, soms roep ik: we gaan emigreren. Wat is dit toch voor land waar een gezonde jongen gedwongen wordt medicijnen te slikken alleen omdat de school geen tijd heeft om hem te helpen?” 

            Ook bij de vader van Sam* spelen dergelijke gedachten. Sam heeft serieuze leerproblemen. Vooral lezen en rekenen vindt hij moeilijk, hij blijft zitten in groep drie en verkast naar het speciaal onderwijs waar hij wisselend presteert. “Wat bij Sam heel sterk speelt is dat hij niet in het basisonderwijs past”, meldt vader Peter. “Soms gaat hij als een speer, andere keren vindt hij het saai, is hij gefrustreerd en niet te motiveren. Hij is gewoon anders, maar wel een hartstikke leuke en populaire jongen die gek op beesten en techniek is en het liefst Discovery Channel kijkt. Spreek hem toch alsjeblieft aan op zijn sterke kanten.”

 Tempo    

Sam, weet zijn vader, zal heus leren lezen en schrijven, maar dan is zijn eigen tempo. Ritalin is vooralsnog niet gewenst, ook vanwege de bijwerkingen. “Ik zie het zo”, zegt Peter, “mijn zoon heeft geen probleem met de wereld, de wereld heeft een probleem met mijn zoon. Want waarom mag hij niet wat langzamer gaan? Waarom moet hij perse in het stramien van de basisschool passen? En als dat niet lukt, dan gooi je er maar een pilletje in en dan is het probleem opgelost. Maar de mens is toch geen massaproduct? Wij kijken nu of we Sam zelf onderwijs moeten gaan geven zodat we hem kunnen aanspreken op zijn sterke punten. Dat zou natuurlijk een grote verandering zijn in ons leven, maar als het moet, doen we het.”